Afrika in je bloed van leven tot de dood. We proefden ervan, lieten tranen, waren verwonderd, teleurgesteld, woedend, blij,… Het was onze eerste keer dat we de bevalling van een gestorven kindje begeleidden. Niemand wist van iets: moeder, vroedvrouwen en wij! Toen we geen harttonen vonden met de hoorn van Pinard vroegen we een vroedvrouw nog eens te controleren. Ze had er wel gehoord zei ze. We moesten later constateren dat dat de harttonen van de moeder geweest zijn, want het kindje was al enkele dagen in de baarmoeder gestorven. Toen het geboren werd, trachtten we het nog te aspireren, met hoop droog te wrijven,.. maar de pulse in de navelstreng was er niet, het kindje gaf geen teken van leven. Het werd stil in de ruimte..de moeder wachtend op geschrei.. kijkend naar ons om het leven te bevestigen. Ik kon enkel de ogen sluiten en vragen aan een vroedvrouw om de moeder uitleg te geven in het Swahili. Hoe kan een taalgehandicapte vreemde witte eend in de bijt zo’n boodschap geven? Spijtig genoeg werd de taak overhandigd aan een jong studentje die communiceerde: “zie je dat dan niet? het is dood” en gooide het op de weegschaal om de procedures van een ‘mors in utero’ af te draaien. Na deze slag in het gezicht moest deze kinderloze moeder door de gang van de materniteitskamer waar de blik van de zogende moeders met ingebakerde kindjes haar tranenpas volgden. De ruimte liep over van stilte.. herinneringen aan gestorvenen.. ingeslikte tranen.. dankbaarheid voor het leven..
De huid van zwarten is harder, stugger. Zwakheid wordt geslagen en met roepen en tieren bejoeld. Zwangeren tijdens de bevalling moeten zich vermannen! En ook ogenblikkelijk luisteren! Indien niet, dan zwaait er wat..! Het is nochtans contra-productief! De trance van de vrouw die bevalt wordt zo gestoord waardoor contracties kunnen uitblijven. Dit is een natuurlijk gevolg van de hormonale werking van de vrouw die, in tijde van gevaar, moet kunnen vluchten! Spijtig genoeg hebben de vroedvrouwen geen oog voor tranen van 18-jarige meisjes. Jolien en ik balanceren hier op een koord tussen het respect voor het gezag van de vroedvrouw en verantwoordelijkheid voor een goede zorg voor de zwangere. Maar wat is goede zorg? Iedereen kijkt door zijn eigen bril…Het ziekenhuis door die van “evidence-based”. Vroedvrouwen hebben gestudeerd en geleerd dat ‘local medicine’ (lokale medicatie, healing) slecht is. Zo worden zwangeren die komen bevallen met een lintje of symbool rond de buik ter bescherming en zegening, gedwongen dit te verwijderen. “Het is fout”, zeggen de vroedvrouwen.. het is “local belief” en dat accepteren wij niet in het ziekenhuis. Raar maar waar, wordt dan wel, indien er iets mis gaat in de arbeid of bevalling, de rede gezocht bij “local medicine”! De bevestiging van het diepgewortelde geloof? Kan je ze kwalijk nemen van alleen, thuis, te willen bevallen?
Terwijl wij in het Westen de evidence-baced “mother friendly Care” uitwerken omdat de geboorte langetermijnsgevolgen met zich meedraagt, worden in Afrika, volgens deze theorie, diepe herinneringen geslagen.
Er is geen epidurale verdoving in Ujiji Health Center. Er mag geen familie of man meekomen in de materniteit of verlosafdeling. De vrouw moet hier alleen de golven van de weeën berijden. Zacht en woest, uren of dagen… Ze zoekt – in zichzelf, al wandelend, zittend, liggend, zwetend, haar gebeden prevelend tot Mungu (God) – de kracht en overgave om haar kind een leven op deze wereld, op de Aarde, te geven. In Sh’Allah, met de wil van God, leeft het.
Uit respect voor de kracht van de Tanzaniaanse vrouwen..

Mambo! Poa?
De tijd vliegt hier ontzettend vlug voorbij, de helft van ons avontuur is helaas al voorbij. In het Ujiji health center voelen we ondertussen al goed thuis en het is zeer fijn om samen te werken met de vroedvrouwen hier. Vorige week hebben we 3 nachten gewerkt, omdat de vrouwen ’s nachts meestal naar het ziekenhuis komen. De eerste 2 nachten was het rustig, maar de laatste nacht was het zeer druk en daar waren we heel blij om. We zaten met alle vroedvrouwen in de verpleegpost en opeens horen we mensen buiten heel luid ‘nursy’ roepen. Michèle liep naar buiten en zag daar een vrouw bevallen op de grond. Ze had zelf geen tijd om haar handschoenen aan te trekken en heeft een prachtig jongentje op de wereld gebracht. Een unieke ervaring dat we niet snel zullen vergeten. Achteraf hebben we die nacht elk nog een bevalling gehad. We waren voldaan en konden met een glimlach gaan slapen. Na deze nacht beseften we: vroedvrouw zijn is toch het mooiste beroep dat er bestaat! Ondertussen zijn Michèle en ik al een goed team geworden en zijn steeds beter op elkaar afgestemd.
Afgelopen weekend zijn we samen met Jasper en Josephine (studenten uit Gent) naar Marumba geweest. Het is een dorpje 3 uur rijden met de bus vanuit Kigoma. We zijn naar Marumba vertrokken met de dala dala, waar we letterlijk als sardientjes in blik tegen elkaar geplakt waren. Na 3 uur plakkend op de bus, moesten we nog een picky picky (moto) nemen om het dorpje te kunnen bereiken, dat gelegen was op een berg. Het had net geregend en de zandwegen waren glad en glibberig. We zijn niet vlekkeloos boven geraakt , de moto’s vielen geregeld stil omdat er te veel modder was en Josephine is zelfs van de picky picky gevallen . Ze is er vanaf gekomen met een blauw achterwerk en een goed verhaal voor later. Marumba is een dorpje op het platteland, waar we geproefd hebben van het echte authentieke leven in Afrika met prachtige natuur. We verbleven daar bij broeder Mark, een Belgische broeder die al 7 jaar in Tanzania woont. Hij is daar verantwoordelijk voor het psychiatrische ziekenhuis en iedereen van het dorp kan bij hem terecht. We zijn er zeer goed ontvangen en we hebben een hele fijne tijd achter de rug. Tot de volgende! Kwaheri!