Emmy, Laura en Karolien in Ghana

Laura en Emmy – Gynaec ward en Neonatal Intesive Care Unit 
Deze week stonden we op de afdeling gynaecologie. Oorspronkelijk zouden we stage lopen op de OPD, maar uit de bevindingen van Karolien en Jolien vonden we dat we hier te weinig zouden bijleren. We hebben dus het initiatief genomen om op een andere afdeling te staan. We kozen voor gynaecologie. Hier is een onderzoekskamer, waar zwangere vrouwen en vrouwen met gynaecologische klachten op consultatie kunnen komen. Dagelijks werden er ook abortussen uitgevoerd. Dit vonden we een vrij tot zeer choquerend. Dit werd niet onder verdoving uitgevoerd en is een hele pijnlijke ingreep. We hadden het vooral moeilijk bij een jong meisje van 16 jaar. Een beetje verder op de gang ging de afdeling over in de Neonatal intensive Care Unit. Hier waren we echt enorm in geïnteresseerd. Bijgevolg hebben we meer tijd op deze afdeling doorgebracht dan op de gynaecologie. Hier hebben we de parameters van de kleine baby’s genomen, ze om de 2uur eten gegeven, infuusjes aangelegd en ze vooral veel aandacht gegeven. We vonden het ook heel leuk om met de mama’s contact te leggen. Op deze afdeling hebben we kennis gemaakt met de zotste dokter van Ghana. Ze was ongelooflijk over enthousiast. Zo energiek en vol overgave kwam ze elke dag toe. Ze gaf ons een uitgebreide rondleiding op de NICU en ze gaf ons zelf een presentatie die ze gemaakt had voor Unicef. Vaak liep ze al zingend rond. We hebben ze uitgeroepen tot onze meest favoriete Ghanese persoon. De NICU was de afdeling bij uitstek met het meest moderne materiaal. Dit komt omdat ze veel materialen krijgen van Unicef. De laatste dag zijn we twee operaties gaan meevolgen op de gynaec theatre. Dit was ook heel interessant en een leuke afsluiter van de week – mede omdat hier airco is.

Karolien – Kids ward

Afgelopen week stond ik op de pediatrie, samen met Jolien. Ik had jammer genoeg iets meer van deze afdeling verwacht. Emmy, Laura en Jolien hadden al op deze afdeling gestaan en zij hebben hier telkens vrij veel kunnen doen (wondzorg, maagsondes, blaassondes, infusen, bloedafnames,…). Ik denk dat ik deze week een beetje pech had. Maandag waren er bijvoorbeeld heel weinig kinderen gehospitaliseerd. De andere dagen was de afdeling wel volledig bezet, maar de meeste kinderen hadden geen ‘speciale zorgen’ nodig. En de kinderen die wondzorg nodig hadden, gingen hiervoor naar het theatre terwijl dit de vorige weken wel gewoon op de afdeling gebeurde. We begrijpen zelf ook niet zo goed hoe dit komt, het lijkt erop dat de werking van de dienst hier elke week verandert. Ik heb wel mijn kans gegrepen om zoveel mogelijk kindjes te prikken en een bloedafname te doen of een infuus te plaatsen. Ik had dit namelijk nog nooit eerder gedaan bij een kindje dus dat was wel een uitdaging voor mij. Naarmate de dagen vorderden ging het al iets beter maar prikken op een donkere huid én in een baby/kinderhand is écht niet gemakkelijk. Maar oefening baart kunst natuurlijk 😉

Laura – kids ward

Deze week stond ik op de pediatrie samen met Jolien. Ik keek heel hard uit naar deze week. Ik had van Emmy vernomen dat dit een afdeling was met veel leerkansen en een aangename sfeer. Op de eerste dag konden Jolien en ik assisteren bij de wondzorgen en de dagen erna namen we deze taak volledig op ons. Het viel ons onmiddellijk op dat er veel kindjes waren met brandwonden. Vaak hele grote en diepe wonden over heel hun lijfje verspreid. Er gebeuren veel ongelukkigen met kokend water en vuur en vaak schiet de eerste hulp tekort. Hierdoor komen de kinderen in een slechte toestand naar het ziekenhuis. De wonden zijn vaak geïnfecteerd. De wondzorgmaterialen beperken zich tot steriele handschoenen, ontsmettingsmiddel, fysiologische oplossing, steriele kompressen, vaseline kompressen en afdekverbanden. Het uitvoeren van deze wondzorgen vond ik een hele zware taak. Het verwijderen van zo’n verband kon al tot een uur duren omdat het verband volledig in de wonde kleeft. De kinderen krijgen vaak geen pijnmedicatie omdat de familie dit niet kan betalen. Voor de kinderen is dit dus enorm pijnlijk. Naast de wondzorgen werden er vaak bloedafnames gedaan en infusen geplaatst. Dit was vaak een hele uitdaging, zeker in de mollige babyhandjes. Ook door de donkere huid zijn de aders vaak niet goed zichtbaar en is het soms eerder op het gevoel prikken zoals ze ons hier vaak zeiden. Vanuit het instinct. Het was een hele leerrijke week. Ik vond het heel aangenaam om op de pediatrie te staan. Dit heeft mijn keuze om volgend jaar in pediatrie te specialiseren zeker versterkt.

Emmy en Karolien – operatiekwartier

Deze week stonden we op theatre. Er is een ‘old’ en een ‘new’ theatre. Het new theatre wordt enkel op dinsdag en vrijdag gebruikt, voor de grote operaties. In de old theatre wordt er elke dag gewerkt. Hier gebeurt voornamelijk wondzorg. Maar ook kleine en dringende ingrepen, zoals bijvoorbeeld een diepe snee in de lip van een kind wat genaaid moest worden. De interessantste cases die we gezien en verzorg hebben waren:

– Een 3 jarig meisje met een diepe snee in de bovenlip.

– Een jongetje waarbij de handjes van bij de geboorte enkel een duimpje hadden. De andere vingers waren vergroeid met elkaar. Operatief hebben ze hier dan 3 vingertjes van gemaakt.

– Een jong meisje met verschillende abcessen op armen en benen. De inhoud werd uitgeduwd. We kunnen niet beschrijven wat er allemaal uit de abcessen kwam!

Verder waren er heel veel brandwonden en verkeersongevallen. Wij wijden dit aan de levensgevaarlijke rijstijl van de Ghanezen. We zijn heel fel verschoten dat mensen zo lang wachten voor ze naar het ziekenhuis komen. Zo was er een man met een teen die drie dubbel zo groot was. De teen moet zo goed als zeker geamputeerd worden. Dit is zeer spijtig, want bij vroegere behandeling had dit zeker voorkomen kunnen worden.

In de new theatre zagen we verschillende ingrepen: een schotwonde met inwendige bloedingen, hydrocoele, verwijderen van een tumor, herniotomie en dergelijke gevallen. Dit was heel interessant. We gaan ook nooit vergeten dat tijdens een operatie de elektriciteit is uitgevallen. Alles werd even stilgelegd en daarna werd alles verdergezet alsof er niets aan de hand was. Dit kan natuurlijk alleen maar in Afrika.

We hebben dus een hele interessante week achter de rug!

Zaterdag werden we door een verpleegkundige (één van de beteren) uitgenodigd om bij hem thuis te gaan eten. Hij had speciaal voor ons een varken gekocht en dit klaargemaakt. We zijn heel hartelijk ontvangen geweest en het eten was verrassend lekker. In de namiddag wouden we gaan zwemmen dus hebben we hem uitgenodigd om mee te gaan. Dit was voor hem een hele gebeurtenis aangezien bijna niemand hier in Bolga kan zwemmen. We hebben hem dus wat privézwemles gegeven als bedanking voor het etentje. Het zwembad was opnieuw een welgekomen verfrissing voor de hitte. Zondag vertrokken we vroeg voor een uitstapje naar de Bongo Hills. Vroeg vertrekken was alleszins het plan, al zorgden de Afrikanen wel weer voor wat vertraging. Haasten is hier dus absoluut overbodig. Deze uitstap was wel een hele leuke afsluiter van de week. Hieronder kunnen jullie enkele foto’s zien.

De tweede week veranderden we allemaal van dienst. Emmy stond, samen met Jolien, op de female medical ward en Laura en Karolien stonden samen op de male medical ward.

Male medical ward (Laura en Karolien):

Deze week leerden we niet heel veel bij, maar we vonden wel al wat meer onze draai en hadden daardoor toch het gevoel dat we iets meer konden bijdragen op de afdeling. Wel schrokken we opnieuw van de manier waarop met de patiënten werd omgegaan en aan één specifieke arts hebben we ons echt blauw geërgerd (totaal gebrek aan empathie tegenover patiënt en familie, geen interesse in de situatie van de patiënt en, in onze ogen, een gebrek aan deskundigheid). Dit nemen we zeker mee als ervaring, want dit is vooral hoe we het zelf later niet willen aanpakken. Vrijdag mochten we mee met een patiënt die een ekg moest laten afnemen. Voor dit kon gebeuren, moest hij eerst betalen. Dit is een voorwaarde die bijna voor alles geldt: de patiënt moet eerst betalen voor hij medicatie of een bepaald onderzoek kan krijgen. Heel anders dan wat wij gewend zijn dus.

Female medical ward (Emmy):

Ik heb deze week heel veel wondzorgen kunnen uitvoeren (amputaties, elephanteasis, abcessen, chirurgische wonden, diabetesvoet, doorligwonden,…). Het was een zeer leerrijke week, maar de confrontatie met de attitude van de verpleegkundigen was wel heel zwaar. Ze gaan hier veel harder om met de patiënten dan wij gewoon zijn en patiënten mogen hun pijn niet uiten. De cultuur speelt hierbij een heel belangrijke rol en dat begrijp ik wel, maar het blijft toch heel moeilijk om te zien. Vrijdag is er spijtig genoeg iemand gestorven op de dienst, waardoor Jolien en ik de kans kregen om het mortuarium (dodenhuisje) van het ziekenhuis eens te zien. We geloofden onze eigen ogen niet toen we er binnen kwamen. Er zijn twee kamers. In de eerste kamer lag een man, waarvan de identiteit niet bekend is, waardoor hij daar al vier weken lag. Door (onder andere) de warmte was de geur echt niet te houden. Dat was al even schrikken, tot we de tweede kamer binnen kwamen. Daar lagen vijf lichamen op de grond. Deze beelden waren zo ongeloofwaardig dat het moeilijk voor te stellen was, dat dit realiteit is. Daarna konden we er ook een balseming zien. Personen die uit de diepvries worden gehaald, worden ingebalsemd om daarna begraven te kunnen worden. Al bij al was dit een leerrijke ervaring, maar ik kan nog steeds niet vatten dat ik dit echt heb gezien.

Hallo iedereen, we hebben onze eerste stage week achter de rug. Wat een cultuurschok!! We stonden alle drie op een andere afdeling. Emmy stond op de ‘kids ward’, Karolien op de General OPD en Laura op de ‘female ward’. Hieronder een beetje uitleg over de verschillende diensten en ervaringen die we hebben meegemaakt in de eerste week.

Kids ward (Emmy) :

Ik stond mijn eerste week op de pediatrie. Een heel zware afdeling om mee te starten vind ik persoonlijk. Ik werd onthaald door de hoofdverpleegkundige die mij een rondleiding gaf op de dienst. Het eerste wat mij direct opviel en waar ik toch wel moest aan wennen was dat de afdeling bestond uit een grote zaal met ongeveer 27 bedjes. Dit was al het eerste grote verschil tussen België en Ghana. De verpleegkundige waren heel vriendelijk en waren natuurlijk heel nieuwsgierig naar mij en wat ik kom doen in Ghana.

De meest voorkomende pathologiën waren kindjes met malaria, meningitis, brandwonden en tuberculose. Op verpleegtechnisch vlak heb ik zeer veel technieken kunnen uitvoeren. Ik heb twee maal een blaassonde mogen plaatsen. Verschillende keren een maagsonde mogen plaatsen en daarbij ook de sonde voeding klaarmaken. Dit vond ik wel leuk om te doen aangezien we als verpleegkundige in België de sonde voeding klaargemaakt op dienst krijgen. Ik heb verschillende keren bloed mogen prikken (met spuit en naald) wat ook een grote uitdaging was. Voor mij was het ook de eerste keer dat ik een infuus plaatste in een babyhandje. De eerste keer was dit echt heel onwennig, vooral omdat de baby zo aan het huilen was. Maar naarmate de week vorderde kreeg ik het goed onder de knie om in zo een klein handje te prikken ( leuk voor mij, minder leuk voor de kindjes natuurlijk).

Wat me het meeste is bijgebleven is een wondzorg die ik heb mogen uitvoeren die ongeveer 2 uur heeft geduurd. Er waren twee zusjes van ongeveer 8 jaar op de dienst met derdegraads brandwonden van aan de enkels tot aan de navel. Het was emotioneel heel zwaar om de kinderen vaak te horen huilen en ze echt letterlijk pijn te zien lijden. Vooral omdat ik op die momenten besefte dat we in België heel veel middelen en technieken hebben om dit leed te voorkomen. Het duurde een halfuur om het verband gewoon van de wonde te krijgen. Omdat ze niet veel middelen hebben gebruiken ze voor elke wonde hetzelfde materiaal. In mijn ogen absoluut geen goed verband voor een brandwonde omdat het in de wonde blijft plakken. Daarom dat men zo lang bezig was met het verband er voorzichtig af te halen.

Op donderdag kwam er een acute opname binnen, een kindje dat dringend moest geopereerd worden. Het kindje had een abces in de onderbuik en dit moest zo snel mogelijk verwijderd worden. We kregen de opdracht om een klein gaatje te maken in de buikwand waardoor we het abcesvocht al konden evacueren voor ze aan de operatie begonnen. De wondzorg heb ik mogen uitvoeren en was zeer spectaculair. Ik heb letterlijk een kwartier het abces zitten uitduwen. Ik kan echt niet beschrijven wat er allemaal uit de buikwand van het kleine meisje kwam. Deze handeling was zeer pijnlijk voor het kind waardoor het nog zwaarder was voor mij om deze uit te voeren.

Conclusie van mijn eerste week: heel emotioneel zwaar maar super leerrijk en heel veel ervaring opgedaan.

General OPD (Karolien)

Afgelopen week stond ik, samen met Jolien, op de general OPD. Dit is eigenlijk de spoedafdeling, maar valt helemaal niet te vergelijken met een spoedafdeling in België. General OPD heeft eigenlijk 2 ‘functies’, namelijk: ontvangst en doorverwijzing van alle patiënten die het ziekenhuis binnenkomen en een emergency room. De eerste twee dagen hebben we vooral geholpen bij het onthaal omdat het toen heel rustig was in de emergency room. Hier komen alle mensen, die op één of andere manier hulp wensen te krijgen in het ziekenhuis, toe. De erg dringende spoedgevallen worden natuurlijk meteen naar de emergency room gebracht, maar alle andere mensen die een ‘gewone’ consultatie willen, moeten aanschuiven en wachten. Als het aan hen is wordt hun bloeddruk genomen en moeten ze op de weegschaal gaan staan. Daarna moeten ze zeggen wat hun probleem is, waarvoor ze naar het ziekenhuis zijn gekomen. Dan wordt in de computer een consultatie voor hen aangemaakt onder de juiste specialisatie (vb: tandarts, gynaecologie, algemeen, pediatrie,…) en daarna worden ze doorgestuurd naar een kamertje, waar ze weer moeten aanschuiven en wachten voor ze een dokter te zien krijgen. Ik heb de eerste twee dagen dus vooral bloeddrukken genomen. Hiermee kon ik mijn dag redelijk gemakkelijk vullen, maar erg interessant of leerrijk was dit natuurlijk niet. Woensdag, donderdag en vrijdag besloten Jolien en ik op de emergency room door te brengen, in de hoop daar wat meer te kunnen doen en bijleren. Woensdag viel dit wat tegen. Erg veel emergencies waren er toen niet en die dag ging erg traag vooruit. Donderdag en vrijdag kwamen er wel wat interessante emergencies binnen. Erg veel handelingen heb ik niet kunnen doen. De dringende gevallen worden wel meteen naar de emergency room gebracht, maar eigenlijk wordt hier toch nog niet echt veel gedaan. Standaard worden de parameters genomen, een infuus geplaatst en een bloedstaal afgenomen. Indien nodig wordt er al pijnstilling toegediend. Maar verder gebeurt er niks voor de patiënt door de dokter onderzocht is. Wanneer de dokter zijn onderzoek gedaan heeft en er medicatie voorgeschreven werd, moet de familie de medicatie gaan kopen en eens deze er is wordt de patiënt overgebracht naar de hospitalisatieafdeling. Tenzij de patiënt geen verdere hospitalisatie nodig heeft, dan gaat hij gewoon met de nodige medicatie naar huis. Erg veel heb ik dus niet kunnen doen de afgelopen week, maar ik heb wel al redelijk wat bijgeleerd, vooral over pathologieën die in België niet voorkomen (vb. rabies, malaria en slangenbeten). De week begon dus wat minder, maar is ,ondanks dat ik niet zo veel handelingen kon doen, toch nog uitgedraaid in een interessante en leerrijke week.

Female ward (Laura):

Mijn eerste stageweek stond ik op de female medical ward. Dit is een vrij grote afdeling voor vrouwen met zowel een medical deel als een surgical deel. Hier komen dus vrouwen terecht na een operatie, met aandoeningen zoals malaria, hypertensie, en andere ernstige aandoeningen. Ook staat deze dienst dagelijks open voor mensen die niet in het ziekenhuis zijn opgenomen maar verwond zijn en dus wondverzorging nodig hebben.

Wat mij als eerste opviel aan deze afdeling is het gebrek aan structuur. Elke ochtend starten ze met de ‘handing over’, dit is de wissel tussen nachtdienst en de ochtendshift. Ze gaan van patiënt naar patiënt om de informatie over te dragen. Op zich lijkt dit een hele goede manier van informeren maar dit gebeurt heel chaotisch en er wordt vaak over hele andere dingen gepraat dan over de patiënten. Wanneer het patiëntendossier er niet ligt wordt de patiënt vaak gewoon overgeslagen. Geen dossier, geen patiënt.

Ik vond het niet duidelijk wat er nu juist dagelijks moest gebeuren. Er werd geen takenverdeling of een dagindeling gemaakt. Hierdoor is er ook niet echt iemand verantwoordelijk wanneer er een taak niet uitgevoerd wordt.

Emotioneel gezien vond ik dit een hele zware week. Ik werd geconfronteerd met het gebrek aan middelen en de manier van omgang tussen verpleegkundigen en patiënten. Dit vond ik soms heel shockerend. Zowel verpleegkundigen als dokters gaan hier op een hele andere manier om met patiënten dan ik gewend ben. Diagnoses of therapieën worden zelden meegedeeld of verklaard aan de patiënt en zijn familie. De verpleegkundigen gingen in mijn ogen ook veel harder om met de mensen. Wanneer een patiënt pijn had en begon te wenen of te roepen werden ze hier boos voor en moest de patiënt hiermee onmiddellijk stoppen. Dit terwijl het om hele pijnlijke wondzorgen ging en de patiënten hiervoor geen pijnstilling kregen.

Ik heb verschillende keren mijn ogen open getrokken over de manier hoe ze bepaalde technieken uitvoeren. Steriliteit lijkt hier een andere betekenis te hebben. Ook wordt er heel onvoorzichtig met materialen zoals naalden en dergelijke omgesprongen. Paniek in mijn hoofd dus!

Ik heb deze week heel veel nieuwe dingen gezien en geleerd die ik in België nooit zou zien. Bepaalde aandoeningen waarvan ik nog maar vaag iets over gehoord had. Elephantiasis bijvoorbeeld! (Zeker de moeite waard om eens op te zoeken!)

Al bij al heb ik deze week heel veel bijgeleerd over de Afrikaanse manier van denken en handelen. Ik denk dat ik deze week niet snel zal vergeten!

Dit was een verslag van onze eerste week, het weekend gebruikten we om eventjes te bekomen van de nieuwe indrukken. De zondag vulden we traditioneel in door te wassen, te zweten en te puffen.

Na een busrit van 16 uur zijn we gebroken aangekomen in Bolga. We maakte direct kennis met the way of life in Afrika : We moesten eerst even duwen voor de auto kon starten. We werden één voor één afgezet bij ons gastgezin. Hiervoor hadden we alle drie wat stress, maar al bij al viel dit zeer goed mee doordat we heel dicht bij elkaar wonen en onze ‘nieuwe’ gezinnen heel vriendelijk en gastvrij zijn. De infrastructuur van onze gastgezinnen zijn goed met elkaar te vergelijken. We hebben ons eigen kamertje. De badkamer bestaat uit 3 lemen muurtjes en een emmer water dat je over je hoofd moet gieten, niet altijd even gemakkelijk! Het is daarom een leuke uitdaging om twee maanden op een heel basic manier te leven.

Donderdag en vrijdag kregen we een rondleiding van nurses on tour (de partner organisatie) in het dorpje en gingen we al eens een kijkje nemen in de twee ziekenhuizen waar we de komende twee maand stage zullen lopen. Normaal was het de bedoeling om 2 dagen in de week in het Regional Hospital te staan en 3 dagen in Afrikids. Dit programma is gewijzigd naar 1 maand in Regional en de laaste maand brengen we door in Afrikids. Het weekend gebruikten we om wat tot rust te komen en om ons gastgezin te leren kennen en vooral te wennen aan het warme weer. Het is hier gemiddeld 38 graden en het wordt de komende 2 maandagen helaas nog warmer. We zijn lichtelijk in paniek doordat we nu al aan het zweten en aan het puffen zijn.

We kijken met nieuwsgierige en ook wel bange hartjes uit naar onze eerste stagedag

Gisteren zijn we aangekomen in Accra. Goede vlucht gehad en goed ontvangen. Vandaag hebben we heel wat praktische zaken geregeld en in orde gebracht om stage te kunnen lopen. Morgen nemen we om 13u de bus richting onze gastgezinnen in Bolgatanga. Meer info zal daarna volgen!

Groetjes,
Laura, Emmy en Karolien