Deze week heb ik voor maar liefst de 5de keer getuigenis mogen zijn van een geboorte. Ik heb tijdens afgelopen weken twee natuurlijke vaginale bevallingen en twee keizersneden gezien, waarvan het bij de tweede keizersnede om een tweeling ging. Elk van deze ervaringen waren ongelooflijk divers. De ene natuurlijke bevalling was in 10 minuten klaargespeeld, de andere ging gepaard met hele lange en pijnlijke uren alvorens de moeder eindelijk de nodige 10cm ontsluiting had. Een epidurale in de ziekenhuizen waar wij werken is namelijk niet beschikbaar. Wegens te duur en niet de geschikte materialen. Ze dienen soms wel medicatie toe om de bevalling sneller op gang te laten komen. Wanneer dit gebeurt in het Anfoega ziekenhuis, wordt de vrouw aan een monitor gehangen waar zowel de contracties op geregistreerd worden, als de hartslag van de baby. Dit heet ‘fetal heart rate (foetale hartslag) monitoring’.
Ook mijn ervaringen met de keizersneden waren heel verschillend, maar allebei even indrukwekkend op hun manier. De eerste keizersnede was een geplande ingreep. Ik ben hiervoor speciaal nog ‘s avonds teruggekeerd naar het ziekenhuis om deze bij te wonen. De patiënte in kwestie kende ik echter nog niet. De keizersnede was nodig omdat de baby in dwarsligging zou gepositioneerd zijn. Tijdens de operatie zelf bleek het baby’tje echter oblique (schuin, in het verlengde van de musculus obliquus) gelegen te zijn. Dit zorgde ervoor dat het vrij lang duurde eer de artsen de baby uit zijn moeders buik konden bevrijden. Toen dit eindelijk het geval was, huilde het kleine jongetje niet. De vroedkundige nam het kindje over en begon vocht uit zowel de neusholte als de mond te zuigen met een soort pipet. Vervolgens ging ze heel fel over het rugje van de baby wrijven. Dit laatste om de eerste ademhalingsreflex van het pasgeboren kind te stimuleren. Toen het naar de mening van de anesthesist echter te lang duurde, nam hij de reanimatie over. Al snel haalde hij er een kleine beademingsballon bij om het kindje aan het ademen te krijgen. Het beeld dat mij voornamelijk zal bijblijven aan deze ervaring is wanneer ik zowel de chirurgen aan het werk kon zien, die op dat moment de baarmoeder aan het hechten waren, als de anesthesist die er duidelijk alles aan deed om het kind te doen huilen, als de moeder haar bezorgde blik die gefocust was op haar pasgeboren zoontje. Ik kon pas echt terug rustig ademen toen ik het kindje eindelijk hoorde huilen. Een huilend kindje klonk nog nooit zo goed. Het jongetje had nog even wat zuurstoftherapie nodig achteraf, maar is er volledig doorgekomen en stelt het zeer goed.
De tweede keizersnede die ik mocht meemaken was in tegenstelling tot de eerste allesbehalve gepland. Toen ik ’s ochtends op de kraamafdeling van Sint Patricks ziekenhuis toekwam stelde ik me voor aan een nieuwe patiënte die duidelijk bijna aan bevallen toe was. Na het lezen van haar patiëntendossier werd ik alleen maar meer enthousiast. Het zou een tweeling worden. Omstreeks 13u ’s middags had ze reeds 9cm ontsluiting. Op dit moment heeft de vroedvrouw ook het vruchtwater doorprikt om de bevalling te versnellen, de vrouw was namelijk al een hele tijd aan het afzien. Anderhalf uur later was er echter nog niets veranderd, dus hebben we haar enkele eenheden Misoprostol toegediend. Dit is een medicijn dat de baarmoeder doet contraheren, het wordt hier zowel gebruikt om de bevalling te induceren als om het bloeden te stelpen na de bevalling. Om 15h in de namiddag was er nog steeds geen verbetering. Op dit moment zijn we onder andere de tepels beginnen masseren, dit zou ook helpen bij het induceren van de bevalling. Toen de baarmoederhals om 16h30 nog steeds niet meer dan 9cm bedroeg, hebben we de dokter gebeld. Deze was niet in de buurt, maar gelukkig konden we een dokter uit Anfoega contacteren die beschikbaar was. De familieleden kregen de opdracht om hydrocortisone aan te kopen, voor moesten de kindjes gereanimeerd moeten worden wegens ademhalingsmoeilijkheden. De vroedkundigen hadden al een vermoeden dat het een keizersnede zou worden, waarop de dokter dit na een snel onderzoek ook bevestigde. Iedereen die nodig was werd gecontacteerd, zowel de anesthesist als de instrumentele- en omloopverpleegkundige waren snel ter plaatste. De ingreep verliep heel vlot, ook al was er deze keer maar een chirurg aanwezig. Het was indrukwekkend om te zien hoe de instrumentele verpleegkundige zonder probleem de rol opnam van assistent-chirurg. De ingreep verliep heel vlot verliep, met een gezond pasgeboren jongetje en meisje als gevolg. De hydrocortisone hebben we gelukkig dus niet nodig gehad. Na mijn shift van iets meer dan 12 uur lang, kon ik met een gerust hart naar huis. Ook al waren er deze keer geen complicaties, was ook deze keizersnede een hele meerwaarde om te mogen meemaken. Vooral omdat ik echt een band heb kunnen opbouwen met de patiënte in kwestie, aangezien ik het gehele proces met haar heb doorlopen. Het was dan ook hartverwarmend om haar de volgende dag heel gelukkig aan te treffen en haar te kunnen feliciteren met haar prachtige tweeling. Doordat we veel van afdeling en ziekenhuis veranderen, is het soms wat moeilijk om je echt volledig in te werken en de patiënten te leren kennen. Het was dus heel fijn om te merken dat ze bijvoorbeeld mijn naam wist, en me ook riep als ze me nodig had. Bovendien zijn zowel de zus van de moeder als de heel trotse vader mij beide komen bedanken. Ook al vind ik dat ik zelf niet heel veel heb kunnen bijdragen buiten hier en daar wat assistentie, geeft het toch een zeker gevoel van voldoening. Het draagt alleszins bij aan het geven van een soort zin aan mijn zijn hier.
Silke heeft deze week een besnijdenis mogen assisteren in het gezondheidscentrum. Het ging om een besnijdenis van een één jarig jongetje. Hier in Ghana komen vrouwenbesnijdenissen gelukkig amper nog voor, slechts bij een kleine 4% van de bevolking. Besnijdenissen bij jongens daarentegen zijn hier heel gewoonlijk. Gedeeltelijk wegens traditie en het in de verf zetten van hun mannelijkheid, maar ook om hygiënische redenen. De minimumleeftijd waar ze besnijdenissen bij uitvoeren hier is 10 dagen oud. Ze willen namelijk vermijden dat het kind hier herinneringen zou aan over houden… De arts verdoofde het geslachtsdeel door middel van een subcutane injectie in het bovenste deel van de penis. Vervolgens begon hij met het snijwerk, namelijk het verwijderen van het preputium (voorhuid). Het was verbazingwekkend hoe snel de arts deze handeling heeft uitgevoerd, het zat hem duidelijk in de vingers. Het jongetje zelf was natuurlijk niet tevreden, maar Silke denkt dat dit eerder voortkwam uit angst dan wegens pijn. Eens terug in de mama haar armen waren zijn traantjes namelijk al snel gedroogd.
Verder heeft Silke ook nog een indrukwekkende wondzorg meegemaakt op de kinderafdeling in het Anfoega ziekenhuis. Een zesjarig meisje was namelijk in een pot kokend water gaan zitten, waardoor heel haar achterwerk en onderrug bedekt was met diepe tweedegraads brandwonden. Hierbij is zowel de eerste De wondzorg ging als volgt; het huidige verband werd er afgehaald door gebruik van natriumchloride oplossing zodat het niet al te veel blijft plakken in de huid. Dit gebeurde met gewone handschoenen. Eens het verband verwijderd, trok de verpleegkundige steriele handschoenen aan. Vervolgens werden er steriele kompressen gedrenkt in een mengeling van Savlon (een antiseptisch middel) en natriumchloride oplossing om over de wonde te wrijven en deze aldus te reinigen. Nadien werd de wonde drooggedept met opnieuw steriele kompressen waarna ze een crème aanbracht op basis van zink en antibioticum. Zink zorgt namelijk voor het opbouwen van eiwitten en daarmee dus ook voor de groei en vernieuwing van weefsel. Antibioticum is in dit geval om infectie te voorkomen.
Om de wonde af te dekken gebruikte ze kompressen met vaseline op, om te vermijden dat de kompressen niet in de wonde blijven kleven. Hierover kwam nog een verband om de kompressen ter plaatsten te houden dat werd afgeplakt met tape.
Aan de hand van ibuprofen (een pijnstillende ontstekingsremmer) en de aanwezigheid van de mama tijdens de zorg, probeerde ze het min of meer dragelijk te maken voor het kind. Makkelijk om het aan te zien was het alleszins niet. Vooral hoe ze niet terughoudend waren bij het wrijven om de wonde te reinigen.
Verder nog enkele foto’s van de rest van onze week;
Binnenkort hopen we een outreach-project te kunnen organiseren, dus hou onze blog in het oog voor meer daarover!
Liefs,
Silke en Suzie